De onderwijstraditie van Advaita Vedanta

‘Ik eer de lijn van leraren, beginnend bij Heer Shiva, met Adi Shankara in het midden, zich uitstrekkend tot aan mijn eigen leraar’

Advaita Vedanta is een oeroude traditie van spiritueel onderwijs die tot op de dag van vandaag in leven wordt gehouden door een ononderbroken lijn van leraren en studenten.

Advaita Vedanta is geen religie, en ook geen filosofie – ondanks dat academici wel deze definitie geven. Wat Vedanta onthult is niet gebaseerd op geloof of logica. Advaita Vedanta is een pramāna, een onafhankelijk kennisinstrument, voor het kennen van het zelf.

Vedanta is een kennismiddel
Het zelf is het ultieme subject. Je kunt het onmogelijk objectiveren, want het is dat wat alles objectiveert. Onze gebruikelijke kennismiddelen, zoals waarneming en gevolgtrekking, zijn geschikt om de wereld te objectiveren, maar ze kunnen geen kennis over het zelf geven. Vedanta is een onafhankelijk kennismiddel voor het kennen van het ultieme subject. Vedanta spreekt de andere kennismiddelen echter niet tegen; haar visie gaat niet tegen waarneming en logica in. Vedanta gaat over de werkelijke natuur van alles dat bestaat.

Bewijzen dat Vedanta een pramāna (kennismiddel) is, kan alleen door het als kennismiddel te gebruiken. Net zoals je er alleen achter kunt komen of je ogen kunnen zien door ze te gebruiken. Door je bloot te stellen aan het onderwijs van Vedanta kun je ontdekken dat het de pramāna is voor zelfkennis.

De leraar
Traditionele Vedanta, onderwezen door een bekwame leraar, analyseert en corrigeert de onjuiste conclusies en overtuigingen over jezelf en de wereld, waardoor de visie ‘ik ben het geheel’ geleidelijk helder wordt.

Vedanta werkt alleen als de leraar gekwalificeerd is en de student voorbereid. Het onderwijs van Vedanta is in de vorm van woorden. Daarom is het essentieel dat een Vedantaleraar niet alleen een kenner is van het zelf, maar dat hij of zij ook over de onderwijsmethode beschikt om de visie over te brengen. De woorden van de leraar vormen dan een spiegel waarin je jezelf kunt zien.

De guru (leraar) is degene die de duisternis van zelfonwetendheid verdrijft. Gu betekent ‘duisternis’, wat staat voor de onwetendheid over het zelf. Ru betekent ‘degene die verdrijft’.

Traditie van onderwijs
Er is geen grondlegger voor Vedanta. Binnen de traditie beschouwt men deze kennis als onthulde kennis, rechtstreeks afkomstig van Ishvara. Zieners (rishis) bezaten speciale capaciteiten om de visie te ontvangen. Zowel de woorden van de upanishads, als de methode om deze kennis te ontvouwen, zijn mondeling doorgegeven van leraar op leerling. Deze levende traditie van onderwijs noemt men sampradāya.

De afgelopen millennia zijn er dus talloze leraren geweest. Van enkele weten we dat ze een buitengewone bijdrage hebben geleverd aan de sampradāya:

• Vyasa (waarschijnlijk 3000 v.Chr.) heeft de kennis in vier Veda’s gegroepeerd, en de Brahmasutras en de Mahabharata geschreven.
• Adi Shankara (waarschijnlijk 800 n.Chr.) heeft commentaren geschreven op tien upanishads, de Bhagavad Gita en de Brahmasutras; de drie belangrijkste werken binnen de onderwijstraditie. Shankara heeft Advaita Vedanta en hindoe-dharma in ere hersteld. In de vier uithoeken van India heeft hij maths (centra) gesticht voor het behoud van de onderwijstraditie. Deze maths bestaan nog steeds.
• Swami Dayananda Saraswati (1930-2015) was een vooraanstaand Advaita Vedanta-leraar en Sanskrietgeleerde. Hij onderwees de traditionele Vedanta sinds 1957 (in het Engels!) en heeft de onderwijstraditie een krachtige impuls gegeven. Honderden van zijn studenten geven nu op de traditionele wijze de visie van Vedanta door, in India en over de hele wereld. Swami Dayananda heeft vele onderwerpen verhelderd, zoals ‘Vedanta als kennismiddel’, ‘moksha is geen ervaringsstaat’ en ‘de relatie tussen het individu en het totaal’. Ook zette Swami Dayananda zich onvermoeibaar in voor het behoud van de hindoecultuur.

Lees meer over de voorbereiding: welke geestelijke kwaliteiten heb je nodig voor Vedanta?
Lees meer over het leerproces: over het proces van luisteren, twijfels wegnemen en contempleren.
Lees meer over de onderzoeksmethodes: traditionele methodes om de visie te ontvouwen.

Voor traditioneel Advaita Vedanta onderwijs in Nederland, ga naar Lesaanbod.